… Of de informatie-oorlog maakt een eind aan informatie.
Onder luid applaus werd Facebook (mede) verantwoordelijk gehouden voor Russische inmenging in het democratisch proces in de Verenigde Staten. Groot was de verontwaardiging toen bleek dat het platform zich leende voor het schimmige werk van Cambridge Analytica.
Tot zoverre niet zoveel op af te dingen. De aandacht was meer dan gerechtvaardigd, hoewel niet altijd even oprecht. Een en ander speelt tegen een achtergrond van Rusland-hysterie die tot op de dag van vandaag warm wordt gehouden in afwachting van iets dat door mag gaan voor bewijs – en daarbij gretig aftrek vindt bij mensen die het verlies van de Democraten graag bij Rusland leggen. Dat is relevant, omdat die achtergrond het feitelijke verhaal over “nepnieuws” en desinformatie/misinformatie kleurt.
Zie bijvoorbeeld dit artikel van CNN, een van tientallen sensationele artikelen waarin een impopulaire mening op Twitter besmet wordt met “Rusland”, gebruik makend van het volstrekt onbetrouwbare Hamilton 68 dashboard.
In de woorden van hij-die-genegeerd-dient-te-worden, Julian Assange (maar zelf even naar de website surfen en de methodiek proberen te verifiëren zou afdoende moeten zijn):
Recentelijk was er ook een interessante kwestie in de Britse media, waar the Guardian zichzelf weer eens tot lulletje van de klas wist te degraderen door mensen van vlees en bloed te kwalificeren als Russische bot, op basis van hun opvattingen over bepaalde (politieke) zaken.
Daarin stond en staat the Guardian natuurlijk niet alleen. Vanaf het moment dat het moedwillig (we praten niet over een stel dyslectische brugpiepers, met alle respect verder) verkeerd interpreteren van de verklaringen die Twitter gaf voor de senaatscommissie inzake Russiagate bon ton werd bevonden, en waarschijnlijk al even daarvoor, is het “debat” in een vrije val geraakt. Er is eigenlijk helemaal geen debat meer. Er is de schone waarheid en haar vertolkers enerzijds, en boos Russisch Twitter anderzijds. Het laat zich raden hoe onwelgevallige meningen worden gecategoriseerd.
Saillant detail dat niet mag ontbreken is overigens het werk en de mening van de heer Ben Nimmo, werkzaam bij the Atlantic Council’s DFRLab, die niet alleen zichzelf als voorhoede positioneerde in dit “gevecht”, maar schijnbaar ook door Sky News en/of de Britse overheid als zodanig wordt gezien, getuige dit interview met Russische bot Ian bij Sky.
Om het verhaal weer even terug te brengen naar het luide applaus waaronder Facebook in het strafbankje wordt gezet… Ik maak al enige tijd geen geheim van mijn pessimistische kijk op zaken.
Dus wat schetste mijn verbazing niet van de week? De blijde aankondiging (voor wie op zoek ging) van het feit dat DFRLab gaat samenwerken met Facebook in de strijd tegen “nepnieuws”. Een onderdeel van een denktank die ooit is opgericht ter versterking van de NAVO en tegenwoordig mag worden beschouwd als onderdeel van de Strategische Communicatie van de NAVO. Bezien in de hierboven kort uiteengezette context moge duidelijk zijn dat DFRLab’s missie geen waarheidsvinding betreft, maar strategische communicatie.
Facebook wil blijven leven, Washington en vrienden willen controle over het narratief behouden, met of zonder verdere training van Cambridge Analytica’s moederbedrijf SCL.
1+1=2. Maar reken het gerust na.
Ook in het nieuws (voor wie op zoek ging), het bericht dat YouTube video’s van “bekende samenzweringstheorieën” wil gaan voorzien van teksten van en links naar Wikipedia en niet nader genoemde derden. Het zou gaan om “de bekendste samenzweringstheorieën”, maar de praktische vertaling blijft zoals altijd dat een of enkele personen voor je zullen vaststellen hoe de zaken liggen, en over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd. Ook hier zit echter nog een addertje onder het gras, te weten Wikipedia zelf.
Wikipedia is in ieder geval op Twitter groot nieuws geweest de afgelopen week, naar aanleiding van een onnoemelijke hoeveelheid politiek gekleurde edits van de hand van iemand die zich in ieder geval voordoet als één persoon onder de naam Philip Cross (inmiddels Julian). De persoon/personen richten zich vooral op mensen die zich uitspreken tegen het establishment, met name vanuit een anti-oorlogsperspectief. Kan natuurlijk gebeuren, hoe raar ook. Minder in de lijn der verwachtingen ligt de reactie vanuit Wikipedia, recht tegen het overvloedige bewijs in. Het gaat om iemand (waarschijnlijk meerdere personen) die al jaren full-time bezig is met deze sterk politieke edits.
*Update 26/5/2018
Kortom, ook Wikipedia is op z’n zachtst gezegd verdacht bezig. Haal uw “feiten” terwijl ze nog warm zijn.
Dan was er ook nog (*gaap*) wat nieuws voortvloeiend uit een hack van GlobalLeaks. Bleek dat the Center for a New American Security op bestelling papers schrijft voor donoren, in dit geval de VAE die ook lekker willen knallen met militaire drones. Nu kunnen we onze vingers kruisen en hopen dat dit een incident betreft, maar de realiteit is dat dit soort grote, veel in de media aangehaalde denktanks (niet in de laatste plaats de Atlantic Council) allemaal van hetzelfde laken een pak zijn. Allemaal delen ze nagenoeg hetzelfde soort sponsoren en allemaal zijn ze een wie is wie van kruisbestuivende officials in private en publieke sectoren. Het zijn veredelde lobbyclubs. Meer niet.
Het verbindende element in deze verhalen is zoals vanouds het gevaar van het bestempelen van onwelgevallige meningen als vijandige propaganda. Specifiek gevaarlijk wordt het wanneer we establishment lobbyclubs onder het mom van het bestrijden van “nepnieuws” en samenzweringstheorieën een poortwachtersfunctie geven in een toch al onheilig concept van informatiekuising. Een onheilig concept dat ook in Nederland kan rekenen op steun, met name van Minister Ollongren. We weten dat EUvsDisinfo niet zuiver is, maar toch blijft de minister die club steunen terwijl ze blind blijft voor de gevaren van dit soort waarheidsarbiters, en het momentum dat zij meegeven op een toch al buitengewoon glibberige helling.
Het is vijf voor twaalf. De informatie-oorlog is echt. Hoewel sommigen vol bravoure claimen dat het informatie establishment tot een terugtrekking is gedwongen, lijkt mij dat we nu te maken hebben met de harde institutionalisering van (counter) propaganda, waar in vroeger tijden een mannetje bij de krant volstond. Er is wellicht een slag gewonnen tegen een garnizoen. Nu komen de special forces in actie.
Ik zou haast zeggen: ‘verwacht het onverwachte’. Maar dit kunnen we dus verwachten.
PS. Achter deze link nog iets meer info betreffende “Philip Cross” op Twitter, van de hand van Craig Murray. Aanrader!